Borgelinksweg: pionieren met acht huishoudens op één erf

In 2019 organiseerde Frank Leenen een bijeenkomst om te onderzoeken of er mensen waren die net als hij en zijn vrouw oren hadden naar een woongroep in het buitengebied. De belangstelling was overweldigend: 45 mensen grepen de gelegenheid aan om van gedachten te wisselen. Inmiddels hebben acht huishoudens, waaronder Frank en zijn vrouw, zich verenigd in de coöperatie BuitenDelen. Een locatie is er ook: het voormalige agrarische erf van een stoppende boer in het buitengebied van Lettele.

Gemeente en provincie werken mee aan het pilotproject vanwege de woonbehoefte in het algemeen en vanwege de kwaliteitsverbeteringen die op dit perceel plaatsvinden. Op het erf worden in totaal acht woningen gecreëerd: de oude boerderij wordt gesplitst in een voor- en achterhuis en in plaats van twee schuurwoningen verrijzen twee gebouwen met daarin kleine woonunits. Daarnaast wordt er een steltenberg (hooiberg) gebouwd. De voormalige paardenstal zal dienst doen als gemeenschappelijke ruimte. Na lang puzzelen, overleggen en afstemmen zijn we gekomen tot een mooi plan dat goedgekeurd én haalbaar is.

Tonnie Kloosterboer, gestopte boer: ‘Ik stopte met mijn melkkoeien vanwege rugklachten. Dat was in 2000. Ik was er toen nog niet aan toe om de boel te verkopen, want het was een familiebedrijf. Ik heb in eerste instantie hobbyvee gehouden en ben een caravanstalling begonnen. Maar ook toen gold: een boerderij onderhouden kost geld. Het is groot, duur en bewerkelijk. Buitenaf wonen is mooi, maar niet vrijblijvend. Op een gegeven moment heb ik de knop omgezet. Zelf ontwikkelen was een optie geweest, maar voor mijn gemoedstoestand was het beter om weg te gaan en afscheid te nemen. Toen ik eenmaal de beslissing had gemaakt was het klaar. Ik wist dat ons erf in aanmerking kwam voor rood voor rood, dus ook wat ik kon vragen. Ik wens de erfdelers veel succes met hun project. Het is goed zo.’

Kosten

  • Aankoop erf
  • Sloop en sanering van de stallen
  • Onderzoeken ten behoeve van bestemmingsplanwijziging
  • (Ver)bouwkosten nieuwe woningen, steltenberg, boerderij en gemeenschappelijke ruimten (voormalige paardenstal)
  • Erfinrichting en beplanting
  • Advies, ontwerp en planvorming

Opbrengsten

  • Woonruimte voor acht huishoudens

Kwaliteitsverbeteringen:

  • Behoud karakteristieke gebouwen
  • Sloop van landschapsontsierende schuren en saneren van asbest
  • Aanplant nieuwe boomgaard met 18 hoogstam fruit- en notenbomen
  • Aanplant van hakhout (elsen), knotwilgen en een walnoot- en lindeboom
  • Aanleg kikkerpoel in plas-draszone
  • Realisatie van 450 meter wandelroutes over het erf
  • Vergroten van biodiversiteit door landschapsherstel, natuurontwikkeling en biotoopverbetering

Initiatiefnemer Frank Leenen: ‘Ik ben landbouwkundige en voel me verbonden met het buitengebied, maar wij kunnen het ons niet permitteren om zomaar een kavel of boerderij te kopen. Daarbij betekent buiten wonen ook zorgen voor het erf en het omliggende landschap. Dat is een te grote opgave voor één huishouden. Een erf delen met meerdere huishoudens biedt uitkomst voor beide uitdagingen. Daarbij: rood voor rood-woningen van 750 m3 worden er al genoeg gebouwd. Er is juist behoefte aan kleinere woonunits. Een erf in goede overeenstemming met acht huishoudens ontwikkelen is geen gemakkelijke opgave, maar het gaat ons lukken. We hebbende steun van overheden en Marten en Harry hebben ons geholpen om van dromen naar de realiteit te komen.’

Dit verhaal komt uit de uitgave ‘van boerenerf naar woonerf’.