Vraag dat maar aan Jelmer, Leonie, Francien, Jeroen, Marijn en Daniëlle uit Loo – een buurtschap nabij Bathmen, tussen Deventer en Holten. In Loo – 720 inwoners, het buitengebied meegerekend – leek aanvankelijk geen plek te zijn voor deze jongeren, maar dit voorjaar gaat de schop toch echt in de grond. Aan de rand van het dorp verrijst een rijtje van vier starterswoningen, die ik samen met de jongeren ontwierp (zie beelden).

Vergrijsde gemeenschap
Jongeren in dorpen en buurtschappen zoals Loo vallen vaak tussen de wal en het schip. De woningen die heel sporadisch vrijkomen kosten al snel twee tot drie ton en dat is voor de meeste jongeren niet te betalen. Betaalbare bouwkavels komen in kleine kernen ook niet vrij. En dus zit er niets anders op dan een dorp te verlaten. Gemeentes en de provincie hebben het beleid om nieuwbouw in dit soort dorpen te beperken en het accent te leggen op uitbreidingslocaties, zoals grote dorpen en steden.

Bas van Swigchem, vader van een van de jongeren en coördinator van het project: “De zaadjes voor dit plan zijn ongeveer tien jaar geleden gezaaid. De leefbaarheid van Loo was in het geding en een vergrijsde gemeenschap dreigde. Daar wilden de bewoners en specifiek de jongeren iets aan doen. Hoe kunnen we jonge lui in Loo houden? Met die vraag speelden ze.”

Bestemmingsplanwijziging

Al in 2008 werd de vereniging ‘Wonen in Loo’ opgericht en werd er voor het eerst onderzoek gedaan naar de (on)mogelijkheden. De pioniers (jongeren) van weleer zijn inmiddels, verhuisd, getrouwd of samenwonend en hebben soms al kinderen. Doorstroom in de vereniging zorgde ervoor dat het vuur bleef branden. De ‘nieuwe’ jongeren gaven zich niet gewonnen en bleven zoeken naar opties, ondersteund door ouders.

Stap voor stap en in goed overleg met de lokale bevolking, de gemeente, de provincie en andere instanties, kwam er langzaam schot in de zaak, waarbij vooraf veel geld is geïnvesteerd zonder zekerheden. Van Swigchem: “Het tekent de wil om er een mooi project van te maken. Nu de bestemmingsplanwijziging van een stukje bos aan de rand van Loo definitief is, kan het niet bijna meer misgaan.”

Saamhorigheid

Dat er geen bezwaren tegen de bestemmingsplanwijziging zijn ingediend bewijst de saamhorigheid in het buurtschap.  De omgevingsvergunning is inmiddels afgegeven en in april wordt door een lokale aannemer uit Bathmen gestart met de bouw van vier starterswoningen aan de rand van Loo. Van Swigchem: “Het is een dramatisch traag project geworden als je het verloop vanaf 2008 neemt, maar de uitkomst is geweldig. De jongeren zijn er vol voor gegaan. Heel mooi om te zien.”

Uiteindelijk is het plan toegekend binnen de regeling Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving, ook wel KGO-regeling. Daarvoor is het van belang dat de ontwikkeling (de nieuwe bebouwing) past binnen het gebied en weinig impact heeft op de omgeving. Daar zorgen de toekomstige bewoners voor door volledig gasloos te bouwen, gebruik te maken van duurzame materialen en een landelijke uitstraling. Het gekapte stuk bos wordt bovendien 100% gecompenseerd in de directe nabijheid. Het rijtje woningen heeft de vorm van een kapschuur en past daardoor perfect in de omgeving.

Nieuwe omgevingswet

Deze vier woningen zijn in mijn ogen een prachtig voorbeeld van de mogelijkheden die ontstaan met de nieuwe Omgevingswet, die naar verwachting in 2021 in werking treedt. Met deze wet wil de overheid regels voor ruimtelijke ontwikkeling vereenvoudigen en samenvoegen. Dan wordt het makkelijker om dit soort projecten van de grond te krijgen. Hopelijk hoeven jongeren met goede ideeën tegen die tijd een minder lang traject door.