‘Ik wil vertuining voorkomen’

Als ontwerper ben ik één van de schakels bij de totstandkoming van nieuwe of gerenoveerde huizen. Net zoals makelaars, landschappers, installateurs en interieurarchitecten een rol spelen. Om je goed voor te bereiden op het realiseren van je droomplek, stel ik graag mensen uit mijn netwerk aan je voor. Vandaag: landschapper Harry ten Have.

Harry, kun je in een paar regels uitleggen wat je doet?
“Ik maak landschapsplannen voor particulieren en bedrijven die zich vestigen in het buitengebied. Daarbij wil ik benadrukken dat een landschap niet hetzelfde is als een tuin. Sterker nog: vertuining is iets wat ik maar wat graag voorkom. Mensen die uit de bebouwde kom komen, zijn gewend aan het terras, een plek voor de barbecue en een keurig groen gazon met daaromheen wat planten en een schutting. Voor die mensen gaat er in het buitengebied een wereld open. Die mensen belanden in het paradijs.”

Hoe ben je in dit vak gerold?
“Ik ben een boerenzoon met liefde voor het buitenbied. In mijn werk gebruik ik dan ook het liefst zoveel mogelijk mijn boerenverstand. Ik houd niet van toeters en bellen. Ik ken genoeg voorbeelden van mensen die mislukte paradijzen probeerden te bouwen in het buitengebied. Die tijd lijkt gelukkig een beetje voorbij. Als je de ruwheid van de seizoenen niet wilt ervaren, kun je beter in een flat gaan wonen. Je gaat in het buitengebied wonen omdat je konijnen wilt zien rennen.”

Wat is er mis met een tuin in het buitengebied?
“Die tuin, als je het dan toch zo wilt noem, is er al. Dat is namelijk het landschap om je heen – het halfopen coulisselandschap met de prachtige bomen, houtwallen, de koeien in de weilanden, de vergezichten. En je hoeft er niets voor te doen. Waarom een heg aanplanten of je gazon afsteken? In een mooi landschap ga je zitten waar je wilt. Daar heb je geen terras voor nodig.”

Ik probeer mensen een plek te geven waar ze op zaterdagmiddag bij een buitenvuurtje kunnen gaan staan met een goed glas wijn.

Wat voor landschap is het Sallandse landschap?
“Het is uniek en prachtig. Het coulisselandschap is afwisselend, met een goede dooradering van water, sloten en beken. Het is kleinschalig en door de veeteelt kun je op veel plekken ver kijken, terwijl er ook genoeg beslotenheid is. In het Sallandse landschap kun je onweersbuien aan zien komen. We hebben de IJssel en een paar kilometer verderop begint de Sallandse heuvelrug. Het Sallandse landschap is een ongelooflijk fijn landschap om in te wonen.”

Hoe help jij mensen die in dat landschap gaan wonen om een fijne plek te creëren?
“Het enige wat ik doe is mensen helpen om verbinding te leggen tussen hun erf en het omliggende landschap. Daarbij is het de kunst om zaken weg te laten. Al is helemaal niets doen geen optie. Want dan wordt een nieuwbouwhuis in het buitengebied een soort nova zembla, zonder harmonie of binding met het omliggende landschap. Ik probeer mensen een plek te geven waar ze op zaterdagmiddag bij een buitenvuurtje kunnen gaan staan met een goed glas wijn.”

Koop je een bestaand erf, dan zou het altijd mijn prioriteit hebben om zoveel mogelijk bestaande bebouwing te behouden – ook de bomen.

Hoe bepaal je wat een geschikte overgang is?
“Vaak helpt het om terug te gaan naar het landschap zoals dat er ooit was. Via internet kun op vrijwel iedere plek terug gaan naar 1900. Dat biedt meestal genoeg inspiratie om een landschap te ontwerpen dat de verbinding legt tussen het huis en het omliggende landschap. Voor de woning aan de Broeklanderdijk hebben we gekeken naar het oorspronkelijke landschap op die plek. En dus groeien daar straks weer bramen en wilde struiken. Het gaat om balans tussen je eigen wensen en wat passend is op die plek.” 

Wat voor soort huizen passen in het Sallandse landschap, volgens jou?
“Het Sallandse landschap zoals we dat nu kennen is ontwikkeld door boeren. Het is een landschap waar plek is voor bedrijvigheid, wonen en recreëren. We kennen weinig grootschalige veehouderijen en relatief veel woonhuizen. De ene stijl past er beter dan de andere, maar wat mij betreft kan er van alles in het buitengebied. Van klassiek tot modern. Het gaat erom dat je iets toevoegt met respect voor het landschap. Ik ben wel groot voorstander van behouden wat behouden kan worden. Koop je een bestaand erf, dan zou het altijd mijn prioriteit hebben om zoveel mogelijk bestaande bebouwing te behouden – ook de bomen.”

Gelukkig willen steeds meer ouders hun kinderen weer leren wat er uit de grond komt.

Wat is de grootste uitdaging voor mensen die in het buitengebied (gaan) wonen?
“Het vraagt om een andere manier van denken. In het buitengebied bouwen we bijvoorbeeld geen garages, maar schuren. Een huis met veel tierelantijnen past ook niet in het buitengebied. Maak liever gebruik van grote vlakken, net zoals je die ziet bij agrarische schuren. Voor inspiratie kun je kijken naar vormen van ligboxstallen, kapschuren, varkensschuren, hooibergen of T-boerderijen. De kapschuur is weer helemaal in als woonvorm. Zelfs de ligboxstal zien we terug in nieuwbouw. Verder kies je voor het buitengebied vanwege het landschap. Dat betekent ook dat je beesten tegenkomt, zoals reeën, mollen, konijnen en de koe van de buurman. Maar ook: hoog maïs in de zomer, donkere nachten als de maan er niet is en je kinderen die in de boom klimmen. Maak een oude autoband met een dik touw aan een hoge tak, en kinderen hebben de hele zomer plezier. Gelukkig willen steeds meer ouders hun kinderen weer leren wat er uit de grond komt. Het gaat de goede kant op.”

Meer informatie: www.harrytenhave.nl